1940 tarihli Darüşşafaka Faaliyet Raporu
O yıllar büyük ses getiren bu iş birliğine ilişkin Türk Okutma
Kurumu’nun (Darüşşafaka Cemiyeti) 1940 tarihli Faaliyet Raporu’nda şu
bilgiler veriliyor: “Erzincan felaketzedelerinden mektebimiz talebe
kabulü şartlarına uygun olmak üzere 83 çocuk, beher çocuk için 300
lira hesabile, masarifi seneviye tutarı olan 24.900 liranın İş Bankası
tarafından Kurumunuza tediyesi taahhüdü mukabilinde Darüşşafaka’ya
yerleştirilmiştir. İdare heyetiniz bunu böyle yapmakla felaket
karşısında memleket çocuklarına her müessesenin yapmak mecburiyetinde
kaldığı yardımlardan kendisine düşeni yapmıştır ve bunun için de
mektepte yeniden ilk sınıflarda şubeler açılmıştır. Çok hayırlı ve
değerli milli müesseselerimizden olan İş Bankası’nın himayesini
üzerine aldığı çocukları okutmak ve yetiştirmek için mektepler ve
müesseseler arasında Darüşşafaka’yı tercih etmiş olması mektebimizin,
onu idare eden heyetinizin hükümet ve milli müesseseler nezdindeki
mevkini göstermek itibarıyla kayıt ve iftihara değer bir hadise
sayılabilir. Yine bu münasebetle Darüşşafaka’nın orta kısmında geçen
sene içinde birer suretle açılmış bulunan on talebe yerine yine aynı
felakete uğrayanlardan altı çocuğu Milli Komite Riyaseti delaleti ile
Kurum hesabına olarak mektebe alınmış olduğunu arz eyleriz.”
Bir anı defterinin anlattıkları
Türkiye’nin iki köklü kurumunun 76 yıl öncesine dayanan iş birliğinin
izleri, bir anı defterinde karşımıza çıkıyor. Hemen hemen her
öğrencinin eğitim hayatının bir döneminde hazırladığı o anı
defterlerinin birinde... Bugün Darüşşafaka Müzesi'nde muhafaza edilen
defterin sahibi 1945 Darüşşafaka mezunu Hüsnü Söyler… Şefkat
Yuvası’ndan ayrılma vakti yaklaşınca bir anı defteri oluşturan Söyler,
aynı havayı soluduğu, birlikte uyuyup, uyandığı, yemek yediği
arkadaşlarından defterine duygularını yazmalarını ister. Türkiye’nin
dört bir yanından gelip Darüşşafaka’nın çatısında buluşmuş 39 genç,
Söyler’in defterine hislerini yazar. Bu defteri ömrünün sonuna kadar
saklayan Söyler, zaman içinde arkadaşları hakkında edindiği bilgileri
de ekler. Mesela; Türk bürokrasinin kilometre taşlarından Necdet
Seçkinöz’e ait sayfada Seçkinöz’ün vefat haberini veren gazete kupürü
yapıştırılmıştır.
Dursun Adalan
“Erzincan’ın ücra bir köşesinde anasız ve
babasız çırpınıp dururken…”
16 Ağustos 2011 tarihinde aramızdan ayrılan Hüsnü
Söyler’in anı defteri geçmişten bugüne sayısız anıyı ulaştırırken
Darüşşafaka ile İş Bankası arasındaki Erzincan depremiyle başlayan iş
birliğine de ışık tutuyor. Yedi yıl önce Darüşşafaka Cemiyeti Yönetim
Kurulu Eski Üyesi Beşir Özmen (DŞ’74), Söyler’den ödünç aldığı anı
defterini okurken, bir öğrencinin yazdıklarına takılır. Çünkü
Darüşşafakalı Dursun Adalan, 9 Şubat 1943 tarihinde şu satırları
yazmıştır: “Erzincan’ın ücra bir köşesinde anasız ve babasız çırpınıp
dururken… Felaket günlerimizde bize rehber olan İş Bankası’nın
delaletiyle kimsesizliğimi unutturan bu kıymetli yuvada uzun üç yıldan
beri bir arkadaş değil, kardeş gibi havasını teneffüs ettiğimiz
Darüşşafaka’dan talihin ve mukadderatın cilveleri bizi birbirimizden
ayırıyor.”
Rafet Ercan
Refet Ercan: "Bir kardeş gibi hayatın acı ve tatlı günlerini geçirdik”
Bir başka Darüşşafakalı Refet Ercan, 25 Ocak 1945 tarihinde kendine
ayrılan sayfaya, “Sizinle 27 Aralık 1939 yılında olan Erzincan
felaketinden sonra dinmeyecek yetimlik acılarımızı dindiren
Darüşşafaka’nın mukaddes çatısı altında tanıştım. Altı sene bir kardeş
gibi hayatın acı ve tatlı günlerini geçirdik” notunu düşmüştür.
Muammer
Malatyalıoğlu
Muammer Malatyalıoğlu: “Darüşşafaka ruhumdaki felaket izlerini sildi”
Muammer Malatyalıoğlu ise 27 Ocak 1945 tarihinde şöyle
yazmıştır: “27 Birinci kanun 1939 senesi korkunç bir felaketten
kurtulup, bu müşfik yuvaya sığındım. Sana bu satırları karalarken
hayalim beş sene evvelki derinliklerine dalarak seninle ilk tanıştığım
günü hatırladım. O gün bana teselli veriyor ve Darüşşafaka’nın bizlere
yeni bir hayat kazandıracağını vaat ediyordun. Evet sevgili kardeşim,
Darüşşafaka ruhumdaki felaket izlerini sildi.”
Mehmet Aydın
İş Bankası okuttu, iş verdi
Darüşşafaka’da okuttuğu 83 çocuğu, mezun olduktan sonra da yalnız
bırakmayan İş Bankası, 40’ını işe alıyor. 6 Haziran 2011’de aramızdan
ayrılan Mehmet Aydın da onlardan biriydi. İş Bankası’ndan emekli olan
Aydın, 2008’de Darüşşafaka ile İş Bankası arasında gerçekleştirilen
bir başka iş birliğinin,“81 İlden 81 Öğrenci” projesinin imza törenine
katılacak ve şöyle konuşacaktı:“1939 Aralık ayında Erzincan’da
şiddetli bir deprem oldu. Annem ve kardeşim göçük altından çıkarıldı.
Yalnız kalmıştık. Yedinci sınıfta okurken birgün Kızılay’a çağırıldık.
İş Bankası Müfettişleri, deprem mağduru öğrencileri seçti. İş Bankası
tüm masraflarımızı karşılayarak, bizi İstanbul’da Darüşşafaka
Lisesi’nde okutacaktı. Disiplinli, düzenli, güzel ve özenli bir
eğitim… Kendi adıma, yaşantımda diğer insanlardan ayıran özellikler
kazandırdı. Okumayı sevme alışkanlığı, olaylara objektif bakabilme,
soru sorma… Bunları okulda aldığımız eğitime ve değerli hocalarıma
borçluyum. İş Bankası’nın sahip çıkması ve Darüşşafaka’da okutması
bizim için bir vesile oldu. İstanbul’a gelmek bizim için bir sevinçti.
Bu okulda okuduğumuz için gururlanıyoruz, seviniyoruz. İş Bankası
Darüşşafaka’da okuttuğu 40 öğrenciyi bankada çalışmaya başlattı. İş
Bankası’nda çalışıyor olmakla Bankanın gücünü ve çalışma disiplinini
daha yakından tanıma şansına sahip oldum. Hep gurur duydum. Dört
çocuğum oldu. Onları okuttum. Ben çocuklarım iyi eğitim almasını
sağladıysam, çocuklarımla gurur duyuyorsam, bunu iyi bir okulda okumak
ve iyi bir kurumda çalışmak sayesinde gerçekleştirdim.”
Bektaş Erdem
Bir başka İş Bankalı: Bektaş Erdem
18 Ocak 1945’te Hüsnü Söyler’anı defterine “Baş döndüren hayat
fırıldağı bizi bu mukaddes yerde birleştirdi. Şimdi bu fırıldağın
rüzgârı önünde beraberce sürükleniyoruz. Fakat şiddetli rüzgârlarla
semanın boşluğuna doğru yükselen kâğıt parçaları nasıl rüzgâr durunca
muhtelif yerlere düşerlerse, bizi de hayat, böyle bilmediğimiz ve
görmediğimiz yerlere atacaktır. O zaman Darüşşafaka’nın taş
koridorlarında zıpladığımızı, cennet gibi bahçesinde gezdiğimizi
hatırlar, birbirimizi anarız” diye yazan Bektaş Erdem de İş Bankası-Darüşşafaka
iş birliğiyle hayatı değişen “Erzincan Yetimleri”nden biri…
Yıllar sonra Erdem, Darüşşafaka'yla tanışma hikâyesini söyle
anlatacaktı: “Aralık ayındaki depremden sonra tüm depremzedeler
Adana’ya nakledildi. Ben de, ailemden geri kalanlarla birlikte gittim.
Birgün aralarında benim de olduğum bir grup çocuğu Kızılay’a
çağırdılar, ‘Okumak istiyor musunuz?’ diye sordular. Oradan İş Bankası
şubesine gönderdiler. İş Bankası’ndan bize yol parası verildi. Trene
bindik, Haydarpaşa’ya geldik. Denizi hayatımızda ilk kez orada gördük.
Trenden indikten sonra vapura bindik. Vapur kalkarken zelzele oluyor
zannettik. Vapurdan inince bizi arabalara yerleştirip doğru
Darüşşafaka’ya götürdüler. Hiç unutmuyorum 1940 yılının Mart ayıydı,
ders yılının bitmesine iki üç ay kalmıştı. Ben orta ikinci sınıfa
alındım. O sene hepimiz sınıfta kalmış sayıldık, seneyi kaybettik.
Erzincan’da kalsaydın zaten liseye gidemezdim” diyecekti.
Darüşşafaka’dan mezun olduktan sonra İş Bankası’nın Bahçekapı
Şubesi’nde çalışmaya başlayan Erdem, hızla yükselmiş, şef yardımcısı,
şef ve ikinci müdür olmuş. Genel muhasebe müdürüyken, Türkiye İş
Bankası Genel Müdürü Ahmet Dallı’dan takdirname ve 300 liralık “taltif
ikramiyesi” almış. Kariyerine başka bankalarda devam eden emekli
bankacı Erdem duygularını, “Biz Darüşşafaka’nın kölesiyiz. İş
Bankası’na da minnettarız. Onların sayesinde adam olduk!” sözleriyle
ifade edecekti.
İş Bankası Genel Müdür Yardımcılığı’na yükselen bir Erzincan yetimi:
Cahit Yücel
Erzincan yetimlerinden Cahit Yücel (DŞ’1940) ise İş
Bankası’nda Genel Müdür Yardımcılığı’na kadar yükselecekti. Erzincan
yetimleriyle ilgili desteğini 1952 yılına dek sürdüren İş Bankası ile
Darüşşafaka dostluğu farklı biçimlerde 1983 yılına dek sürüyor.
“81 İlden 81 Öğrenci” projesi
Darüşşafaka ve Türkiye İş Bankası arasındaki 76 yıllık
tarihi iş birliği, 2008 yılında 81 İlden 81 Öğrenci projesiyle yeni
bir filiz verdi. Bugün 8. yılını geride bırakan proje, her yıl Darüşşafaka sınavını kazanan 81 öğrencinin, başta eğitim olmak üzere,
giyim, gıda, barınma gibi tüm giderlerinin İş Bankası tarafından
karşılanmasını ve öğrencilerin üniversiteye devam etmeleri hâlinde de
desteklenmelerini içeriyor.
Proje sona erdiğinde toplam 1.134 öğrencinin eğitim gideri, İş
Bankası’nca karşılanacak ve İş Bankası öğrencilerin üniversiteden
mezun olacakları on dördüncü yılda projeye toplam 100 milyon doları
aşkın kaynak aktarmış olacak.
Kaynak >> www.darussafaka.org
